काठमाडौं, असार २७- यौन स्वास्थ्य विषयमा व्यापक भ्रम अझै पनि सामाजिक चेतनामा गहिरोसँग नजिकिएको छैन। मानिसहरूबीच सञ्चार र भरोसा कम हुँदा भ्रम फैलिन सजिलो हुन्छ। यहाँ प्रस्तुत गरिएका आठ मिथकलाई वैज्ञानिक र स्वास्थ्य विशेषज्ञहरूको दृष्टिकोणबाट विश्लेषण गरिएको छ ।

१. पिल सेवन गरेपछि एसटिआई हुँदैन

अनुबंध नियन्त्रण गर्न प्रयोग गरिने पिल (oral contraceptive) ले गर्भनिरोधमा सहायक भएता पनि एसटिआई (शारीरिक संक्रमित रोग) बाट सुरक्षा गर्दैन। एसटिआई रोक्नका लागि संयोजक कपडा वा कन्डमको प्रयोग आवश्यक हुन्छ ।

२. ‘पुल आउट’ विधि प्रभावकारी हुन्छ

यो विधिले सम्भावित गर्भावस्था प्रतिशत कम गर्न सक्दछ, तर पूर्ण सुरक्षा दिन सक्दैन। पूर्व–स्खलन (pre‑cum) मा पनि शुक्राणु हुन सक्छ र यसले गर्भधारण सम्भावना निम्त्याउँछ साथै एसटिआई संक्रमणको जोखिम पनि रहन्छ ।

३. दुई कन्डम लगाउँदा सुरक्षा दोब्बर हुन्छ

दुईवटा कन्डम प्रयोग गर्दा घर्षण वृद्धि भएर कण्डम फुट्ने सम्भावना बढ्छ। एक मात्र उच्च गुणस्तरको कण्डम प्रयोगले सुरक्षित सेक्स सुनिश्चित गर्छ ।

४. टाउलेट सीटबाट एसटिआई सर्ने सम्भावना हुन्छ

एसटिआई फैलाउने भाइरस अथवा ब्याक्टेरियाहरू शरीरबाहिर धेरै समय टिक्न सक्दैनन्। त्यसैले सार्वजनिक वा निजी शौचालयको सीटबाट संक्रमण हुने सम्भावना लगभग शून्य हुन्छ ।

५. एसटिआईका कुनै उपचार हुँदैन

केही एसटिआई (जस्तै: सिफलिस, क्लामाइडिया, गोनोरिया, ट्राइकोमोनियासिस) उपचारयोग्य छन्, जबकि अन्य (जस्तै: एच.पी.भी, HSV, HIV, हेपाटाइटिस बी) अहिले सम्म पूर्ण रूपमा निवारणीय छैनन्, तर उपचार र व्यवस्थापन सम्भव छ ।

६. एसटिआई केवल यौन प्रवेशबाट सर्ने हो

एसटिआई केवल penetrative सेक्सबाट मात्र होइन, मौखिक, एनल सेक्स, हातले स्पर्श गर्नु वा सेक्स टॉय साझा गर्नु पनि संक्रमणको स्रोत हुन सक्छ। रक्त सम्पर्क वा सुई प्रयोग लगायत माध्यमले पनि फैलन सक्छ ।

७. केवल समलिङ्गी पुरुषहरूमा HIV हुन्छ

कोही पनि, लिंग वा यौन अभिविन्यास irrespective, HIV वा अन्य एसटिआई संक्रमित हुन सक्छन्। यौन संक्रिय व्यक्तिमा अनियमित जाँच र सुरक्षित अभ्यास नहुँदा संक्रमणको जोखिम बढ्छ ।

८. लक्षण नभएसम्म एसटिआई हुँदैन

धेरै एसटिआई संक्रमणहरू लक्षणहीन वा सामान्य लक्षणयुक्त हुन्छन्, जसले संक्रमितलाई पनि थाहा नहुन सक्छ। त्यसैले नियमित जाँच र सुरक्षित अभ्यास अत्यावश्यक हुन्छ ।

समाज र व्यक्तिगत स्वास्थ्यमा सुधारका लागि सुझावहरू

• यौन विषय खुला रूपमा छलफल गर्न घर र विद्यालयमा वातावरण निर्माण गर्नुपर्छ।
• चिकित्सक वा स्वास्थ्यमार्गदर्शकसँग नियमित रूपमा जाँच गराइराख्नु लाभदायी हुन्छ।
• सनकी सुझाव वा सामाजिक माध्यममा भेटिने मिथक–फर्को विचारलाई अन्धारोमा नमान्नु; जानकारी प्रमाणित स्रोतबाट लिइहाल्नु।