जेनेभा, असार १८- संयुक्त राष्ट्रसंघले विश्वलाई आगामी दिनहरूमा तीव्र हुँदै गइरहेको गर्मीको लहरसँग अनुकूलन गर्न र त्यससँग बाँच्न सिक्नुपर्ने चेतावनी दिएको छ। जलवायु परिवर्तनको प्रभावस्वरूप गर्मीका लहरहरू थप तीव्र र बारम्बार हुँदै गएको तथ्यांकले देखाउँदा, यसको दीर्घकालीन प्रभाव मानव स्वास्थ्य, कृषि, आर्थिक व्यवस्था र प्राकृतिक वातावरणमा गम्भीर चुनौती निम्त्याउने संघका विशेषज्ञहरूले बताएका छन्।
संयुक्त राष्ट्रसंघको जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी निकाय (IPCC) ले प्रकाशित गरेको नयाँ प्रतिवेदन अनुसार, विश्वका विभिन्न भागहरूमा गर्मीको लहर अब सामान्य घटना बन्नेछ। प्रतिवेदनले विशेषगरी विकासशील मुलुकहरूमा यसका असरहरू धेरै गम्भीर हुने बताएको छ, जहाँ पूर्वाधार कमजोर र स्वास्थ्य सेवा प्रणाली सिमित छन्। गर्मीको लहरले हृदयघात, डिहाइड्रेसन, र श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोगहरू बढाउने अनुमान गरिएको छ भने vulnerable समूह—जस्तै वृद्धवृद्धा, बालबालिका र दीर्घरोगीहरू—सबैभन्दा बढी प्रभावित हुने छन्।
गर्मीको लहरले कृषि उत्पादनमा समेत ठुलो असर पार्ने विशेषज्ञहरूको भनाइ छ। अत्यधिक तापक्रमका कारण बालीहरू नष्ट हुने र जलस्रोतमा कमी आउँदा खाद्य सुरक्षामा संकट उत्पन्न हुने सम्भावना छ। यसले विश्वव्यापी खाद्य मूल्य वृद्धिमा समेत योगदान गर्ने देखिन्छ। त्यस्तै, शहरहरूमा गर्मीको लहरले ऊर्जा खपतमा वृद्धि गर्दै शहरी जनजीवनमा समस्या निम्त्याउने सम्भावना पनि उच्च छ।
यसैबीच, संयुक्त राष्ट्रसंघले यो समस्या समाधान गर्न दुई मुख्य उपाय सुझाएको छ। पहिलो, विश्वले हरितगृह ग्यास उत्सर्जनमा कटौती गर्दै जलवायु परिवर्तनलाई न्यूनिकरण गर्न पहल गर्नुपर्नेछ। दोस्रो, गर्मीको लहरसँग अनुकूलनका लागि पूर्वतयारी, जनचेतना अभिवृद्धि, स्वास्थ्य सेवा सुदृढीकरण, र आपतकालीन व्यवस्थापन प्रणालीलाई बलियो बनाउनुपर्नेछ। विशेषगरी शहरहरूमा हरियाली क्षेत्रको विस्तार, छाया दिने संरचनाको निर्माण, र पानीको उचित व्यवस्थापन गरिनु अत्यावश्यक छ।
संयुक्त राष्ट्रसंघका प्रमुख विज्ञहरूले भनेका छन्, “हामी अब त्यो युगमा प्रवेश गर्दैछौं जहाँ गर्मीको लहरलाई हामीले नयाँ सामान्य मान्नुपर्नेछ। यसको प्रभावलाई कम गर्न र मानव जीवन सुरक्षित राख्न समयमै र समन्वित प्रयास आवश्यक छ।” यसका लागि सबै देश, क्षेत्र र समुदायले मिलेर काम गर्नुपर्नेमा जोड दिइएको छ।
जलवायु संकटको प्रभावबाट बच्न विश्वले आगामी वर्षहरूमा थप कठोर कदम चाल्नुपर्ने अवस्थामा पुगेको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघको यो चेतावनीले विश्व समुदायलाई सजग गराउँदै जलवायु अनुकूलन तथा प्रतिकार्यत्मक योजनाहरू अवलम्बन गर्न उत्प्रेरित गरेको छ। विशेषज्ञहरू भन्छन्, “गर्मीको लहरसँग लड्न र सुरक्षित भविष्य सुनिश्चित गर्न सबै तहमा तत्काल कार्यनीति बनाउनु जरुरी छ।”
यो नयाँ चुनौतीसँग जुझ्न देशहरूले साझा प्रयास र दिगो योजना बनाउनुपर्ने देखिन्छ। यसले स्वास्थ्य, कृषि, आर्थिक र सामाजिक क्षेत्रहरूमा व्यापक सुधारको आवश्यकता औंल्याएको छ। जलवायु परिवर्तनविरुद्धको लडाइँमा गति ल्याउन र गर्मीको प्रभाव न्यूनिकरण गर्न वैश्विक सहकार्यलाई अझ प्रभावकारी बनाउनु पर्ने आवश्यकता संघले दोहोर्याएको छ।
यसैगरी, सामान्य जनसमुदायमा पनि गर्मीको लहरका खतराबारे सचेतना फैलाउन आवश्यक रहेको भन्दै स्वास्थ्य सुरक्षा, पानीको बचत र समयमै स्वास्थ्य सेवा लिनुपर्नेमा जोड दिइएको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघको चेतावनीले विश्वलाई जलवायु परिवर्तनको प्रभावलाई बेवास्ता नगर्न र त्यसको सामना गर्न दिगो तरिका खोज्न आग्रह गरेको छ।
